Ouderenzaken

Bij het ouder worden zult u zich steeds meer realiseren dat er een moment kan komen dat anderen voor u zorgen en besluiten nemen over uw financiën of zelfs uw stijl van leven. Stelt u zich eens voor dat u zelf niet meer in staat bent om uw zaken te regelen, bijvoorbeeld omdat u slecht ter been bent, of omdat u steeds vaker de dingen vergeet of minder goed begrijpt. Dan is het prettig dat u vooraf bij de notaris heeft geregeld wie het van u over kan nemen. Als u een duidelijke mening heeft over heeft hoe de zaken dan geregeld moeten worden kan ook dat worden vastgelegd.
Notaris & dementie
Wat is Notaris & dementie ?
Binnen de Stichting Dementie Drenthe wordt de zorg voor mensen die door dementie hun eigen zaken niet meer kunnen regelen gebundeld. Hierbij hoort ook dat op een professionele en betrouwbare manier het vermogen van de dementerende wordt beheerd. Binnen Drenthe werken drie notariskantoren samen met de Stichting Dementie Drenthe om ervoor te zorgen dat ook dit goed geregeld is.

Wat kan Notaris & dementie voor u doen?
Als u uw eigen zaken niet meer kunt regelen, kunt u één van de notariskantoren van Notaris & Bewind inschakelen om uw belangen te behartigen. Het vermogen wordt door een aan het notariskantoor verbonden stichting beheerd. Deze stichting geeft opdracht aan het notariskantoor om de betreffende werkzaamheden te verrichten. Doordat het notariskantoren zijn, weet u zeker dat de hulp onafhankelijk is én professioneel. Daarnaast is het veilig, omdat notariskantoren zijn onderworpen aan streng toezicht. Alle kantoren hebben een ruime kennis en ervaring ondermeer op het gebied van het vermogensbeheer in een dergelijke situatie.

Wie zijn er bij Notaris & dementie betrokken?
Notaris & dementie is een samenwerkingsverband van vier regionale notariskantoren, die allen een lange historie in hun gebied kennen. De kantoren zijn zo gekozen dat in heel Drenthe deze zorg kan worden geboden. Het gaat om Varekamp Notariaat te Dwingeloo, Huberts & Gaikema Netwerk Notarissen te Coevorden, Notarispraktijk Velema/Rijks te Roden en KuipersBazuin in Groningen. De kantoren hebben onderling duidelijke afspraken gemaakt, waardoor u bij ieder van de kantoren op dezelfde manier wordt geholpen.

Wat kost het om Notaris & dementie in te schakelen?
Het inschakelen van Notaris & dementie kost u niets extra’s. U betaalt de kosten van het notariskantoor. Er zijn geen bemiddelingskosten.

Algehele volmacht
Wat als ik zelf mijn zaken niet (meer) kan regelen? Stel u voor dat u zelf niet meer in staat bent om uw zaken te regelen, bijvoorbeeld omdat u slecht ter been bent, of omdat u steeds vaker de dingen vergeet of minder goed begrijpt.
Vaak zal het dan zo zijn dat uw partner of kinderen dit van u overnemen.

Is een volmacht van de bank voldoende? Een volmacht om te kunnen tekenen bij de bank is dan belangrijk. Hiermee is niet alles opgelost. Niet alleen omdat niet iedereen een echtgenoot en kinderen heeft. Er zijn ook zaken die uw echtgenoot en kinderen niet voor u mogen regelen. De verkoop van effecten is hier een goed voorbeeld van, maar ook schenkingen aan de kinderen!

Bij welke zaken speelt dit verder? Met name komt het aan de orde bij de verkoop en levering van uw woning. Voor zowel de makelaar als de notaris is het van groot belang dat u goed weet wat u doet als de woning verkocht wordt. Is dit niet het geval, dan kan bij de kantonrechter de onder bewindstelling van uw vermogen worden aangevraagd. Dit is een officiële procedure. Vervolgens zal de rechter de koopovereenkomst beoordelen en machtiging verlenen voor de verkoop en levering. Jaarlijks wordt door de bewindvoerder rekening en verantwoording afgelegd aan de rechter. Dit is een hele stap.

Is er ook een andere oplossing? Het is ook mogelijk een algehele volmacht te geven aan iemand die u volledig vertrouwt, uw partner, (één van) de kinderen, een accountant of de notaris. Deze volmacht moet in een notariële akte worden opgenomen.  Hierin legt u vast dat diegene alle zaken voor u kan regelen, waaronder alle bankzaken, schenkingen en ook het verkopen van uw woning. De volmacht wordt zo gemaakt, dat vrijwel alles wat er geregeld moet worden, ook mag worden geregeld door de persoon die u heeft aangewezen. Dat is een hele zorg minder.

Voorwaarde
Het is alleen maar mogelijk om in een notariële volmacht iemand te machtigen om voor u op te treden als u bij het tekenen van de akte nog helder van geest bent. Is dat niet meer het geval, dan kan en mag de akte niet meer getekend worden. Zie verder Bewind/mentorschap

Levenstestament
Wat is het levenstestament?
In een levenstestament legt u vast hoe u wilt dat de voor u belangrijke zaken in uw leven verlopen, als u zelf niet meer in staat bent om dit te regelen. Anderen zullen voor u zorgen en besluiten nemen over uw financiën, woning en inboedel. Maar ook over uw verzorging. Als u hier zelf een duidelijke mening over heeft, kunt u deze door de notaris vast laten leggen in een levenstestament.

Wat is het verschil met een gewoon testament?
Het testament en het levenstestament horen bij elkaar en vullen elkaar aan. Een levenstestament werkt gedurende uw leven. In deze notariële akte geeft u aan wat voor u belangrijk is, mocht u het zelf niet meer kunnen vertellen. Een testament heeft pas werking na uw overlijden, en hierin legt u vast wie uw erfgenamen zijn en benoemt u een executeur, die uw zaken waarneemt ná uw overlijden.

Wat kan ik hierin vastleggen?
In het levenstestament legt u vast wie uw belangen behartigt, als u dit zelf niet meer kunt. U geeft deze “zaakwaarnemer-tijdens-leven” een notariële volmacht om aan de hand van de in het levenstestament opgenomen leidraad ervoor te zorgen dat de zaken zoveel mogelijk zo verlopen, zoals u dat zelf ook gedaan zou hebben.

Onderdeel van het levenstestament zijn uw wensen ten aanzien van uw vermogen, dus uw woning, inboedelgoederen, sieraden enzovoorts. U kunt aanwijzingen geven over de verkoop van de woning, welke meubelstukken u graag wilt behouden in uw nieuwe woonomgeving en hoe u de overige wilt verdelen. Ook ten aanzien van het beheer van de financiën kunt u aangeven wat de bedoeling is. Als u gewend bent om schenkingen te doen, kunt u bijvoorbeeld verzoeken deze schenkingen voort te zetten. Maar denkt u ook aan persoonlijke zaken, zoals wie de medische beslissingen neemt als u dit zelf niet meer kunt verklaren en op welk moment de volmacht aan de zaakwaarnemer ingaat. En ook niet onbelangrijk: wie zorgt ervoor dat mijn huisdieren een goed tehuis vinden.

Moet ik mijn uitvaart ook vastleggen in een (levens-)testament?
Ook uw wensen ten aanzien van uw uitvaart maken deel uit van het (levens-)testament. In het testament wordt vastgelegd wie de uitvaart gaat regelen; in het levenstestament wat uw specifieke wensen zijn. Verstandig is om deze vast te leggen bij de uitvaartondernemer, zodat hiernaar kan worden verwezen in het (levens-)testament. Wilt u dan iets veranderen, dan kan dit met de uitvaartondernemer worden geregeld zonder tussenkomst van de notaris.

Voor wie is een levenstestament van belang?
Voor iedereen die voor u zorgt is het van belang om te weten wat uw wensen zijn. Dit geldt niet alleen voor uw kinderen en naaste familie, maar ook voor de zorghulpverleners. Als er een bewind is aangevraagd over uw vermogen, is het levenstestament voor de kantonrechter een belangrijke hulp als er besloten moet worden over de verkoop van de woning of het doen van schenkingen aan de kinderen.

Voorwaarde
Het is alleen maar mogelijk om in een notariële volmacht uw levenstestament te maken als u bij het tekenen van de akte nog helder van geest bent. Is dat niet meer het geval, dan kan en mag de akte niet meer getekend worden. Zie verder Bewind/mentorschap

Bewind en mentorschap
Als u uw eigen zaken niet meer kunt regelen, is het ook niet meer mogelijk om in een notariële algehele volmacht of een levenstestament iemand anders aan te wijzen. Een notariële akte kan en mag alleen maar getekend worden als u goed snapt wat de inhoud van de akte is, maar ook wat de gevolgen daarvan zijn. Hoe gaat het dan verder. Er is een wettelijke oplossing voor. Er kan een bewind worden aangevraagd bij de rechter over uw vermogen. Voor uw persoonlijke belangen kan mentorschap worden aangevraagd.

Hoe gaat dit in zijn werk?
In een verzoekschrift aan de (kanton-)rechter legt u ofwel zelf, ofwel uw partner en kinderen (of andere naaste familie) vast dat u graag wilt dat iemand anders uw financiële en persoonlijke belangen behartigt, omdat u dit zelf niet meer kunt. Dit verzoek moet ook getekend worden door degene die de zaken straks zal regelen, de (toekomstige) bewindvoerder en mentor. De rechter zal uw verzoek beoordelen. Daarbij is een onafhankelijke medische verklaring nodig, waarin een arts verklaart dat u inderdaad uw eigen belangen niet meer naar behoren kunt behartigen. Verder zal, afhankelijk van de kantonrechter die uw verzoek behandelt, contact gezocht worden met de bewindvoerder of komt de kantonrechter bij u op huisbezoek. Uw vermogen wordt dus niet zomaar onder bewind gesteld. Het is een zorgvuldige procedure. Overigens kunnen de bewindvoerder en uw mentor twee verschillende personen zijn.

Het bewind en mentorschap is ingesteld, hoe gaat het verder?
Als de kantonrechter instemt met het verzoek tot onder bewindstelling van uw vermogen en mentorschap voor uw persoonlijke zaken, is de rol van de rechter niet uitgespeeld. De kantonrechter controleert jaarlijks of de bewindvoerder het vermogen verstandig beheerd. Er moet daarvoor jaarlijks een overzicht gemaakt worden van de inkomsten en de uitgaven. Deze worden door de bewindvoerder met een kopie van de bankafschriften naar de rechtbank gestuurd en daar gecontroleerd. Het kan zijn dat de bewindvoerder vragen krijgt over het beheer als bijvoorbeeld het vermogen verminderd is.

Toestemming van de rechter
Voor de normale gang van zaken heeft de bewindvoerder geen toestemming van de rechter nodig. De rechter zal dan kijken of de uitgave in het belang is van u, de onderbewindgestelde. Dat is anders zodra er een uitgave gedaan moet worden van €1.500,00 of hoger. Dus bijvoorbeeld bij (her-)inrichting van een kamer of de aanschaf van een electrische fiets. Verder is er toestemming nodig als de woning verkocht moet worden en als er schenkingen gedaan worden aan de kinderen. Toestemming voor schenkingen zal de rechter alleen maar geven als u gewend was om schenkingen te doen aan de kinderen; dat heet een schenkingstraditie. Anders wijst de rechter uw verzoek af. Inmiddels is duidelijk dat de rechter ook extra schenkingen afwijst om een hogere bijdrage in de zorg te voorkomen. Immers, dit is niet in uw belang, maar in het belang van ofwel de partner, ofwel de kinderen (erfgenamen)
Let op: Dit geldt ook als de andere echtgenoot of partner bewindvoerder is! Eigenlijk staat daardoor dus ook de partner die nog wel helder van geest is, ook onder toezicht van de rechter. Niet iedereen vindt het prettig om rekening en verantwoording af te leggen over het beheer van het eigen vermogen. Voor veel mensen is dit dan ook een reden om op tijd een notariële volmacht te laten maken door de notaris. Zie verder Algehele volmacht

Stichting Bewind en Executele Varekamp Notaraat
Wat is de stichting Bewind en Executele Varekamp Notariaat?
Toen regelmatig de vraag kwam of wij iemand wisten die op betrouwbare wijze als bewindvoerder of als executeur (zaakwaarnemer) kon optreden hebben wij enige jaren geleden aan Varekamp Notariaat de stichting: Stichting Bewind en Executele Varekamp Notariaat verbonden. In opdracht van deze stichting worden op professionele wijze nalatenschappen afgewikkeld en vermogens beheerd.

Voor de stichting geldt dat zij daarbij betrouwbaarheid, onafhankelijkheid en transparantie van het allergrootste belang vindt. Het is immers het vermogen van iemand anders wat (tijdelijk) beheerd wordt.

Wie zijn er bij deze stichting betrokken?
De stichting: Stichting Bewind en Executele Varekamp Notariaat geeft opdracht aan de medewerkers van Varekamp Notariaat om de betreffende werkzaamheden te verrichten. Varekamp Notariaat is een regionaal notariskantoor. Immers ons kantoor heeft een ruime kennis en ervaring ondermeer op het gebied van het afwikkelen van nalatenschappen.

Waarom de stichting inschakelen?
De executeur is degene die door de overledene in een testament is aangewezen om alle zaken te regelen na het overlijden. Door de stichting aan te wijzen als (professioneel) executeur bent u er zeker van dat er altijd iemand is om na uw overlijden de zaken te regelen.
De hulp van de stichting wordt ook ingeroepen om als bewindvoerder op te treden, bijvoorbeeld voor een alleenstaande die geestelijk zelf niet meer in staat is zijn financiële zaken te regelen of voor een gehandicapt of minderjarig kind. Ook dan weet u zeker dat na uw overlijden het vermogen van deze kinderen goed en veilig wordt beheerd.

Wat kost het om de stichting in te schakelen?
Het inschakelen van de stichting kost u niets extra’s. U betaalt de kosten van het notariskantoor. Er zijn geen bemiddelingskosten.

Testament
Zie verder bij TESTAMENT

Eigen bijdrage zorgkosten
Schenking
Door de nieuwe regelingen in de Wlz en de Wmo is het meer dan ooit van belang om uw vermogen goed onder de loep te nemen. Want het kan verstandig zijn om een deel daarvan over te hevelen naar de kinderen. Natuurlijk is het ook belangrijk dat u een zelf een appeltje voor de dorst houdt. Voor het meerdere geldt dat het vrij snel op kan zijn, als u gebruik gaat maken van de maximaal mogelijke zorg. Daar hoort ook de maximale eigen bijdrage bij. Deze is voor 2024 € 2887,40 per maand. En dan gaat het snel.

Schenkbelasting en vrijstellingen
U mag jaarlijks belastingvrij een bedrag schenken aan uw kinderen. Dit bedrag is voor 2024 € 6.633,-. Daarnaast mag u aan ieder ander, dus bijvoorbeeld aan ieder van de kleinkinderen een bedrag schenken van € 2.658,-. Een keer in hun leven mag u uw kinderen tussen hun 18e en 40ste jaar een bedrag schenken van € 31.813. Dit bedrag mag verhoogd worden naar € 66.268,-, maar alleen als het wordt gebruik voor een bijzondere studie.

Tarieven
Deel van de erfenis of schenking Tariefgroep 1 
(partners en kinderen)
Tariefgroep 1a 
(kleinkinderen)
 Tariefgroep 2 
(anderen)
 Tot € 152.368  10% 18%  30% 
 € 152.368 en hoger  20% 36% 
40% 
 

Schenken in contanten
Als u vermogen heeft dat vrijgemaakt kan worden, is schenken in contanten, dus van bank naar bank, het meest eenvoudig. Als u een bedrag schenkt dat onder de vrijstelling blijft hoeft u daar geen stukken voor op te laten maken en hoeft u het ook niet te melden bij de belastingdienst. Wilt u een hoger bedrag schenken dan is daar schenkbelasting over verschuldigd. Het is dan verstandig om ons daar een verklaring van te laten opmaken. Verder zullen wij dan de aangifte voor de schenkbelasting voor u verzorgen en de aangifte controleren.

Schenken op papier
U schenkt uw kinderen een bedrag en leent dit vervolgens direct weer terug van uw kinderen. Er vindt geen geldverkeer plaats, zodat u ook niet hoeft te beschikken over het geschonken bedrag. Het resultaat van deze schenking op papier is dat uw kinderen een vordering op u hebben en u derhalve een schuld heeft aan uw kinderen. Door deze schuld vermindert uw vermogen.
Wel zijn er een aantal spelregels voor deze schenking op papier. Uw kinderen dienen over deze papieren schenking eenmalig schenkbelasting te betalen.
Daarnaast dient de schenking vastgelegd te worden in een akte die door ons, notaris, wordt opgemaakt.
Ook bent u verplicht elk jaar 6% rente over deze schuld te voldoen aan uw kinderen. Het daadwerkelijk aantoonbaar (per bank of giro) betalen van deze rente is noodzakelijk om later deze schuld in mindering te kunnen brengen op uw nalatenschap. Daardoor is er dan minder erfbelasting door uw kinderen verschuldigd. Hierbij dient niet uit het oog verloren te worden dat de schenking op papier tenminste 180 dagen voor het overlijden van de schenker moet zijn gedaan, wil deze voor de berekening van de erfbelasting in die nalatenschap buiten beschouwing blijven.
De schuld hoeft pas betaald te worden aan uw kinderen als de ouders (beiden) zijn overleden. Wel is het verstandig om op te nemen dat de schenking op papier uitgekeerd mag worden wanneer er bijzondere omstandigheden zijn. Bijvoorbeeld als u een eigen bijdrage voor zorg moet gaan betalen. Immers als het uitgekeerd wordt, is uw vermogen kleiner!
Het grootste voordeel van deze vorm van schenking is dat u het op papier geschonken bedrag ook niet hoeft te reserveren voor uw kinderen. U mag uw hele vermogen opmaken indien u daaraan behoefte heeft!

Meer weten?